Điều trị hàm hô móm hiệu quả

Thường ai cũng nghĩ cách điều trị hàm hô móm hiệu quả là chỉnh nha, nhưng quan niệm này hoàn toàn không đúng trong mọi trường hợp. Bạn gặp phải tình trạng hô - móm như thế nào? Hãy nhận dạng đúng tình trạng hô - móm để tránh lãng phí thời gian, tiền bạc cho việc chữa "tật" hô móm không đúng cách nha!

Những kiến thức nên biết về tật hô móm

Hô - móm là những "tật" về khớp cắn quá quen thuộc. Song, đâu phải ai cũng hiểu rõ và phân biệt được răng hô, răng móm cũng như các nguyên nhân gây nên. Để giúp mọi người có cái nhìn chính xác về các trường hợp hô, móm, bác sĩ chuyên khoa Bệnh Viện Răng Hàm Mặt sẽ có những phân tích về từng tình trạng.

Định nghĩa và phân loại

Hô móm là tình trạng tương quan giữa hàm trên và hàm dưới không cân xứng. Hô (vẩu) là khi hàm trên nhô ra quá mức, trong khi móm (khớp cắn ngược) là khi hàm dưới đưa ra phía trước. Tình trạng này có thể xuất phát từ răng (do răng mọc lệch lạc, chen chúc), từ xương hàm (do sự phát triển quá mức hoặc kém phát triển của xương hàm), hoặc kết hợp cả hai yếu tố. Để điều trị hàm hô móm hiệu quả, bệnh nhân cần phải hiểu đâu là nguyên nhân gây nên "tật" hô móm.

Nguyên nhân gây hô móm

Có nhiều yếu tố góp phần vào sự hình thành tật hô móm. Yếu tố di truyền cũng khá phổ biến. Nếu trong ông bà hay ba mẹ bị hô móm, khả năng con cái sinh ra cũng gặp tình trạng tương tự sẽ cao hơn. Bên cạnh đó, các thói quen xấu từ nhỏ cũng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của răng và xương hàm, dẫn đến hô móm. Ngoài ra, chấn thương vùng hàm mặt cũng là một nguyên nhân tiềm ẩn.

Ảnh hưởng của hô móm

Hô móm tất nhiên sẽ ảnh hưởng đến thẩm mỹ khuôn mặt. Không chỉ vậy, các loại "tật" này còn gây ra nhiều vấn đề khác. Khó khăn trong việc ăn nhai và tiêu hóa là những hệ lụy không thể tránh khỏi của khớp cắn sai lệch. Hơn nữa, hô móm còn ảnh hưởng đến phát âm, gây khó khăn trong giao tiếp. Trong một số trường hợp nặng, hô móm có thể gây đau khớp thái dương hàm, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Những phương pháp giúp điều trị hàm hô móm hiệu quả

Tật hô móm tác động đến chức năng ăn nhai, sức khỏe tổng thể, luôn là nỗi bận tâm của nhiều người. May mắn thay, với sự tiến bộ của nha khoa hiện đại, nhiều phương pháp điều trị hàm hô móm ra đời, giúp khắc phục hiệu quả tình trạng này.

Niềng răng nha khoa

Niềng răng là một giải pháp chỉnh nha được ưa chuộng, đặc biệt hiệu quả với các trường hợp hô móm do răng, tức là khi sự sai lệch chủ yếu nằm ở vị trí và hướng mọc của răng. Bằng cách tác động một lực kéo nhẹ nhàng, bền bỉ, phương pháp này giúp răng di chuyển dần theo đúng kế hoạch điều trị. Lực kéo này được tạo ra từ các khí cụ chỉnh nha, bao gồm:

• Mắc cài: Là các miếng nhỏ được gắn cố định lên bề mặt răng, có thể làm từ kim loại, sứ hoặc vật liệu thẩm mỹ khác. Mắc cài đóng vai trò là điểm neo giữ dây cung.
• Dây cung: Đóng vai trò như một "động cơ" nhỏ bé, thúc đẩy quá trình di chuyển của răng. Dây cung có nhiều hình dạng và kích thước khác nhau, được thay đổi theo từng giai đoạn điều trị.
• Các khí cụ hỗ trợ: Bao gồm lò xo, thun liên hàm, mini-screw (vít chỉnh nha)... được sử dụng để hỗ trợ lực kéo, điều chỉnh khớp cắn và đạt được kết quả tối ưu.

Cơ chế hoạt động của niềng răng

Lực kéo từ dây cung tác động lên răng thông qua mắc cài, tạo ra áp lực lên các mô xung quanh răng, bao gồm dây chằng nha chu và xương ổ răng. Áp lực này kích thích quá trình tiêu xương ở phía răng di chuyển và bồi xương ở phía đối diện, giúp răng di chuyển từ từ theo hướng mong muốn.

Phẫu thuật thẩm mỹ hàm

Phẫu thuật thẩm mỹ hàm, hay còn gọi là phẫu thuật chỉnh hình hàm mặt, là một phương pháp can thiệp ngoại khoa để điều chỉnh cấu trúc xương hàm. Phương pháp này được chỉ định cho các trường hợp hô móm do xương, tức là khi sự phát triển của xương hàm trên hoặc xương hàm dưới không cân xứng, gây ra sự sai lệch khớp cắn nghiêm trọng.

Các kỹ thuật phẫu thuật hàm phổ biến

• Phẫu thuật hàm trên: Di chuyển hàm trên lên trên, xuống dưới, ra trước hoặc vào trong để điều chỉnh vị trí.
• Phẫu thuật hàm dưới: Di chuyển hàm dưới ra trước hoặc vào trong để điều chỉnh vị trí.
• Phẫu thuật cả hai hàm: Kết hợp phẫu thuật hàm trên và hàm dưới để đạt được kết quả tối ưu trong các trường hợp phức tạp.

Cơ chế hoạt động của phẫu thuật hàm

Bác sĩ sẽ thực hiện các đường cắt xương hàm theo kế hoạch đã được xác định trước, sau đó di chuyển các đoạn xương đến vị trí mới, cố định bằng nẹp vít. Quá trình này được thực hiện trong môi trường vô trùng và bệnh nhân được gây mê toàn thân.

Can thiệp phẫu thuật hàm hô móm an toàn

Có một sự thật mà bạn nên biết là không phải ca niềng răng hô - móm nào cũng thành công. Bởi với những trường hợp hô - móm do xương hàm, thì phải áp dụng phẫu thuật điều chỉnh xương hàm. Phẫu thuật hàm hô móm là một cuộc "tái thiết" về mặt thẩm mỹ, mở ra cuộc sống hoàn toàn mới cho người bệnh.

Chuẩn bị trước phẫu thuật

• Thăm khám và tư vấn: Bác sĩ sẽ khám tổng quát khuôn mặt, răng miệng, chụp X-quang (Panorex, Cephalometric, CT Cone Beam) để đánh giá cấu trúc xương hàm, xác định nguyên nhân và mức độ hô móm.
• Lập kế hoạch điều trị: Bác sĩ xây dựng kế hoạch phẫu thuật chi tiết dựa trên những thông tin thu thập được từ quá trình thăm khám, bao gồm vị trí cắt xương, mức độ di chuyển xương hàm, loại nẹp vít sử dụng. Kế hoạch này thường được mô phỏng bằng phần mềm 3D để bệnh nhân dễ hình dung kết quả sau phẫu thuật.
• Kiểm tra sức khỏe tổng quát: Bệnh nhân cần được kiểm tra sức khỏe tổng quát để đảm bảo đủ điều kiện sức khỏe cho phẫu thuật. Các xét nghiệm máu, nước tiểu, điện tim đồ… sẽ được thực hiện.
• Tư vấn về gây mê: Bác sĩ gây mê sẽ tư vấn về phương pháp gây mê được sử dụng (thường là gây mê toàn thân) và các rủi ro có thể xảy ra.

Quy trình phẫu thuật

Phẫu thuật điều trị hàm hô móm thường được thực hiện trong bệnh viện chuyên khoa răng hàm mặt hoặc bệnh viện đa khoa có chuyên khoa răng hàm mặt. Quy trình phẫu thuật bao gồm các bước sau:

Gây mê

Gây mê toàn thân được thực hiện nhằm giúp bệnh nhân hoàn toàn thư giãn và không cảm thấy đau trong suốt ca mổ.

Rạch niêm mạc

Bác sĩ sẽ rạch niêm mạc trong miệng để tiếp cận xương hàm. Các đường rạch được thực hiện cẩn thận để tránh tổn thương các dây thần kinh và mạch máu.

Cắt xương

Sử dụng các dụng cụ chuyên dụng (cưa xương, máy cắt xương siêu âm), bác sĩ sẽ cắt xương hàm theo đường đã được vạch sẵn trong kế hoạch. Kỹ thuật cắt xương phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể:

+ Đối với hô hàm trên: Bác sĩ có thể cắt xương hàm trên theo chiều ngang (kỹ thuật Le Fort I) để đẩy hàm trên lên trên, vào trong hoặc ra trước tùy theo tình trạng hô.

+ Đối với móm hàm dưới: Bác sĩ có thể cắt xương hàm dưới theo chiều dọc (kỹ thuật SSRO – Sagittal Split Ramus Osteotomy) hoặc cắt chữ I (IVRO) để lùi hàm dưới vào trong.

+ Phẫu thuật cả hai hàm: Trong các trường hợp hô móm phức tạp, bác sĩ sẽ thực hiện phẫu thuật cả hàm trên và hàm dưới.

Di chuyển và cố định xương

Sau khi cắt xương, đến thao tác di chuyển các đoạn xương đến vị trí đã được xác định trong kế hoạch. Các đoạn xương được cố định bằng nẹp vít titanium. Nẹp vít titanium là vật liệu tương thích sinh học cao, không gây kích ứng và không cần phải tháo ra sau này.

- Khâu vết thương: Bác sĩ sẽ khâu các vết rạch niêm mạc bằng chỉ tự tiêu.

Chăm sóc sau phẫu thuật

Ngay sau phẫu thuật điều trị hàm hô móm, bệnh nhân sẽ được lưu lại bệnh viện trong một vài ngày để đội ngũ y bác sĩ theo dõi sát sao, kịp thời xử lý nếu có bất kỳ biến chứng nào. Liệu pháp chườm lạnh được áp dụng tích cực trong những ngày đầu, như một "liều thuốc" xoa dịu tức thì, giúp giảm thiểu sưng đau và khó chịu. Bên cạnh đó, việc tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị bằng thuốc giảm đau, kháng sinh và kháng viêm do bác sĩ kê đơn là vô cùng quan trọng, giúp kiểm soát cơn đau và ngăn ngừa nhiễm trùng.

Chế độ dinh dưỡng cũng cần được điều chỉnh cho phù hợp, khởi đầu với thức ăn mềm, lỏng, dễ nuốt, sau đó dần dần quay trở lại chế độ ăn uống bình thường khi tình trạng hồi phục cho phép. Vệ sinh răng miệng cần được thực hiện nhẹ nhàng, cẩn thận với nước súc miệng chuyên dụng và bàn chải lông mềm để tránh gây tổn thương đến vết mổ. Cuối cùng, những lần tái khám định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ là "cột mốc" quan trọng để đánh giá tiến độ hồi phục, kịp thời phát hiện và xử lý những vấn đề phát sinh (nếu có), đảm bảo kết quả phẫu thuật được ổn định và bền vững.

Kiêng khem sau phẫu thuật điều trị hàm hô móm

Sau phẫu thuật điều trị hàm hô móm, việc tuân thủ chế độ kiêng khem ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ hồi phục và kết quả điều trị. Kiêng khem không chỉ giới hạn trong việc ăn uống mà còn bao gồm cả sinh hoạt hàng ngày. Dưới đây là những điều cần lưu ý:

Kiêng khem trong ăn uống

Vùng hàm mặt sau phẫu thuật còn rất nhạy cảm, việc ăn uống không đúng cách có thể gây đau đớn, khó chịu, thậm chí ảnh hưởng đến quá trình lành thương.

• Đồ ăn cứng, dai, dẻo: Các loại thực phẩm này đòi hỏi lực nhai mạnh, gây áp lực lên vùng xương hàm mới phẫu thuật, làm chậm quá trình lành thương, thậm chí có thể gây xô lệch nẹp vít. Ví dụ: thịt dai, sụn, bánh mì cứng, kẹo dẻo, các loại hạt...
• Thực phẩm cay nóng: Gia vị cay có thể làm trầm trọng thêm tình trạng vết thương, gây ra cảm giác đau rát, sưng tấy.
• Thực phẩm quá lạnh hoặc quá nóng: Nhiệt độ quá mức có thể gây khó chịu cho vùng phẫu thuật, ảnh hưởng đến quá trình lưu thông máu và lành thương.
• Thực phẩm cần kiêng theo cơ địa: Một số người có cơ địa dễ bị sẹo lồi hoặc ngứa ngáy sau phẫu thuật nên cần kiêng thêm một số thực phẩm như rau muống, thịt bò, hải sản, đồ nếp... Tuy nhiên, việc kiêng khem này nên được tham khảo ý kiến của bác sĩ điều trị để đảm bảo dinh dưỡng.
• Chất kích thích: Rượu, bia, thuốc lá và các chất kích thích khác không chỉ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tổng thể mà còn làm chậm quá trình hồi phục sau phẫu thuật, tăng nguy cơ nhiễm trùng và biến chứng.

Kiêng khem trong sinh hoạt

• Hạn chế vận động mạnh: Tránh các hoạt động thể lực gắng sức, va chạm mạnh vào vùng mặt trong thời gian đầu sau phẫu thuật để tránh ảnh hưởng đến xương hàm.
• Không sờ nắn vào vết thương: Tránh chạm tay vào vết thương hoặc vùng phẫu thuật để ngăn ngừa nhiễm trùng.
• Hạn chế nói chuyện nhiều hoặc há miệng to: Trong thời gian đầu, nên hạn chế nói chuyện nhiều hoặc há miệng quá to để tránh căng cơ hàm và ảnh hưởng đến vết thương.

• Không hút thuốc lá: Như đã đề cập ở trên, thuốc lá ảnh hưởng xấu đến quá trình hồi phục.
• Ngủ đủ giấc: Đảm bảo ngủ đủ giấc giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng.
• Tái khám đúng hẹn: Tuân thủ tái khám theo lịch để được theo dõi quá trình hồi phục.

Việc lựa chọn phương pháp điều trị hàm hô móm phù hợp cần được phân tích kỹ lưỡng bởi bác sĩ chuyên khoa. Để được tư vấn chuyên sâu, trải nghiệm dịch vụ điều trị hàm hô móm chất lượng cao, hãy đến với Bệnh Viện Răng Hàm Mặt Sài Gòn. Tại đây, với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại, chúng tôi cam kết mang đến cho khách hàng ca điều chỉnh "tật" hô móm hiệu quả.